Dowiedz się wszystkiego o okresach warunkowych w języku angielskim.
W języku angielskim istnieją tak zwane conditionals, co na język polski tłumaczymy jako zdania (okresy) warunkowe. Są to specyficzne zdania, w których mówimy, że jeżeli jakiś warunek zostanie spełniony, to nastąpi określony skutek.
Okresy warunkowe spotkacie nie tylko na lekcjach, czy zajęciach z języka angielskiego. Są one powszechne w mowie potocznej, dlatego też warto je znać – tym bardziej, że nie są one trudne do opanowania.
W języku angielskim mamy do czynienia z czterema głównymi okresami warunkowymi. Są to kolejno 0, 1, 2, oraz 3 okres warunkowy. Tak, zaczynają się one od 0, a nie od 1.
Dodatkowo, występują mieszane okresy warunkowe (mixed conditionals), o których więcej w dalszej części tego artykułu.
Zdania warunkowe we wszystkich okresach zaczynają się od słów typu if (jeśli) a także provided (that) (pod warunkiem, (że)) oraz supposing (przypuszczając) w przypadku zdań pozytywnych, natomiast kiedy mamy do czynienia ze zdaniami negatywnymi, najczęściej używanymi jest zwrot if not (jeżeli nie) oraz unless – partykuła, która jest synonimem zwrotu if not.
Oto przykładowe zdanie utworzone w pierwszym okresie warunkowym:
If you pass the exam, I will be the happiest man on earth. - Jeżeli zdasz egzamin, będę najszczęśliwszym człowiekiem na ziemi.
Zwróćmy uwagę na podział na dwa człony zdania, które oddziela przecinek. W pierwszej części widzimy postawiony warunek – If you pass the exam, (Jeżeli zdasz egzamin), natomiast po przecinku następuje skutek, do którego dojdzie, jeżeli postawiony warunek zostanie spełniony.
Co ważne, człony zdania możemy zamienić miejscami – zdanie to będzie miało takie samo znaczenie (w tym przypadku nie stosujemy przecinka):
I will be the happiest man on earth if you pass the exam.
Przyjrzyjmy się zatem okresom warunkowym w języku angielskim – zaczniemy od okresu zerowego, kończąc na okresach mieszanych.
Zerowy okres warunkowy (zero conditional) służy do określania sytuacji stałych, niezmiennych, praw natury, oraz ogólnych faktów.
If you heat water, it boils. - Jeżeli podgrzejesz wodę, zaczyna wrzeć.
Jak zauważyliście, do tworzenia pierwszego okresu warunkowego w obydwu członach zdania używamy czasu Present Simple (teraźniejszego prostego), a konstrukcja zdania wygląda tak:
If + Present Simple + Present Simple
If you don't eat over a longer period of time, you are hungry. - Jeżeli nie jesz przez dłuższy czas, jesteś głodny.
If you work hard, you are tired. - Jeżeli ciężko pracujesz, jesteś zmęczony).
Pierwszy okres warunkowy (first conditional) posłuży nam do opisu sytuacji, które mogą, lecz nie muszą mieć miejsca w niedalekiej przyszłości, lub teraźniejszości. W tym przypadku istnieje jednak duże prawdopodobieństwo, iż postawiony warunek zostanie spełniony.
If you give me a call, I will answer it. - Jeżeli do mnie zadzwonisz, odbiorę.
Pamiętajmy o możliwości zastosowania innego szyku zdania – w przypadku tego zdania, musimy jednak je delikatnie zmodyfikować, aby brzmiało dobrze i jego sens został zachowany:
I will answer your call if you call me.
Aby utworzyć zdanie w pierwszym okresie warunkowym, używamy dwóch czasów, mianowicie czasu Present Simple, który następuje po słowie If (bądź innym rozpoczynającym zdanie okresu warunkowego), a także czasu Future Simple (przyszłego prostego). Czasem teraźniejszym prostym wyrażamy warunek, a przyszłym prostym skutek.
If + Present Simple + Future Simple
If you do it, I will appreciate it. - Jeżeli to zrobisz, docenię to.
You will get a reward provided (that) you finish first. - Dostaniesz nagrodę, jeżeli skończysz pierwszy.
W przypadku użycia zwrotu if not (partykuły unless), zdania w pierwszym okresie warunkowym wyglądają w następujący sposób:
If you do not call me, I will be upset. - Jeżeli do mnie nie zadzwonisz, będę smutna.
Unless you call me, I will be upset. - Jeżeli do mnie nie zadzwonisz, będę smutna.
Drugi okres warunkowy (second conditional) jest konstrukcją, którą użyjemy do spekulacji – odnosi się on do teraźniejszości oraz przyszłości, jednak sytuacje, o których wspominamy, prawie na pewno nie będą miały miejsca. W języku polskim zdania takie nazwiemy potocznie „gdybaniem”.
If I had all the money in the world, I would buy an island. - Gdybym miał wszystkie pieniądze tego świata, kupiłbym wyspę.
Tworzenie zdania w drugim okresie warunkowym odbywa się poprzez zastosowanie słowa if, po którym następuje czas Past Simple (przeszły prosty), po którym pojawi się konstrukcja Future Simple in the Past (czas przyszły prosty w przeszłości), a więc słowo would oraz czasownik w podstawowej formie.
If + Past Simple + Future Simple in the Past (would z podstawową formą czasownika)
If I got rich, I would buy a Porsche. - Jeżeli stałbym się bogaty, kupiłbym samochód marki Porsche.
If I were you, I wouldn't do that. - Na twoim miejscu nie zrobiłbym tego.
What would you do if you found a bag on the street? - Co byś zrobił, jeżeli znalazłbyś torbę na ulicy?
Zwróćmy uwagę na drugie zdanie – po If I następuje słowo were, zamiast was. Jest to konstrukcja charakterystyczna dla gdybania „co by było, gdybym był/a tobą”, oraz, co za tym idzie, odnoszenia się do sytuacji nierealnych. Gramatycznie poprawne byłoby użycie If I was you, które to wyrażenie może być użyte, jednak utartym zwrotem w takiej sytuacji będzie If I were you (gdybym był tobą/na twoim miejscu).
Trzeci okres warunkowy jest najbardziej złożonym okresem warunkowym pod względem gramatycznym. Składają się na niego czas Past Perfect (zaprzeszły dokonany) oraz konstrukcja Future Perfect in the Past (czas przyszły dokonany w przeszłości), czyli would have + trzecia forma czasownika (Past Participle).
Trzeci okres warunkowy służy do spekulacji na temat przeszłości – sytuacji, które już się wydarzyły, i których nie możemy zmienić. Jest to więc czyste gdybanie „co by było, jeżeli coś by się wydarzyło/nie wydarzyło”.
If + Past Perfect + Future Perfect in the Past (would have z trzecią formą czasownika)
If I had eaten less, my stomach would not have hurt me. - Gdybym zjadł mniej, nie bolałby mnie brzuch.
If you had not hurried, you wouldn't have done such a silly thing. - Jeżeli byś się tak nie spieszyła, nie zrobiłabyś takiej głupoty.
Provided I had met her, I would have told her that. - Gdybym ją spotkał, powiedziałbym jej o tym.
Mieszane okresy warunkowe to nic innego, jak połączenie dwóch różnych okresów warunkowych. Mamy z nimi do czynienia w przypadku, gdy:
1. Sytuacja ogólna ma/miała wpływ na sytuację w przeszłości:
If + Past Simple + Future Perfect in the Past (would have z trzecią formą czasownika)
If I were stronger, I would have helped you. - Gdybym był silniejszy, pomógłbym tobie.
If she knew German, she would have spoken to him. - Gdyby znała język niemiecki, powiedziałaby mu coś.
If he was taller, he would have got it for you. - Gdyby był wyższy, podałby ci ten przedmiot.
2. Przeszłość ma wpływ na teraźniejszość:
If + Past Perfect + Future in the Past (would z podstawową formą czasownika)
If I had listened to him, I would be rich. - Gdybym się go posłuchał, byłbym bogaty.
Sam and Sally would be in England if they hadn't missed their flight. - Sam i Sally byliby teraz w Anglii gdyby nie spóźnili się na samolot.
He would be injured if he hadn't been lucky. - Byłby ranny gdyby mu się nie poszczęściło.
Wbrew powszechnej opinii, okresy warunkowe wcale nie są trudnym aspektem gramatyki języka angielskiego. Takie wrażenie może sprawiać liczba okresów warunkowych – jak się przed chwilą dowiedzieliście, występują cztery główne okresy warunkowe wraz z okresami mieszanymi. Sytuacja taka może wywołać pewnien chaos podczas początkowej nauki tego zagadnienia – jak bowiem zapamiętać zupełnie abstrakcyjnie brzmiące konstrukcje gramatyczne, jeżeli mamy ich ponad cztery?
Nie jest to jednak niemożliwe. Co więcej, okresy warunkowe są na tyle naturalną stroną gramatyki języka angielskiego, że ich nauka jest w rzeczywistości o wiele łatwiejsza niż może się wydawać. Aby sprawić, że okresy warunkowe języka angielskiego płynnie i bezproblemowo staną się naszą mocną stroną w języku angielskim, musimy:
1. Zdać sobie sprawę, jak ważnym elementem języka angielskiego są okresy warunkowe – im szybciej się ich nauczymy, tym więcej będziemy w stanie zrozumieć i tym płynniejsza będzie nasza mowa i pismo w tymże języku.
2. Zauważyć, że okresy warunkowe są pod względem konstrukcji bardzo podobne do ich polskich odpowiedników. Przeanalizujmy zdanie:
Jeżeli Jaś nie nauczy się tego dzisiaj, to z pewnością nie będzie umiał tego zrobić jutro. - If Jaś does not learn it today, he certainly will not know how to do it tomorrow.
Jak widzimy, zdania są niemal idealnymi odpowiednikami. W wielu sytuacjach, w których mamy do czynienia z tworzeniem okresu warunkowego w języku angielskim, możemy posiłkować się podobnym zdaniem w języku polskim. Nie opierajmy się jednak na tej zasadzie, gdyż w niektórych sytuacjach okaże się ona nieefektywna. Najlepszym rozwiązaniem jest rzetelna nauka okresów warunkowych poprzez wykonywanie ćwiczeń, które pomogą utrwalić nam te kluczowe zagadnienie.
3. Zauważyć, iż znaczna część zdań w języku angielskim to właśnie okresy warunkowe. Dzięki temu zauważymy, jak stałe są to konstrukcje i jak proste jest ich tworzenie. Kiedy sami zauważymy, że pewna część wypowiedzi w języku angielskim tworzona jest za pomocą zdań warunkowych, o wiele łatwiej będzie nam je przyswoić, i, w efekcie, używać w różnorodnych sytuacjach bez najmniejszego problemu.
Na koniec – przypomnijmy sobie, jak wyglądają poszczególne okresy warunkowe! W poniższych przykładach nie numerujemy, z którym rodzajem okresu mamy do czynienia. Jeżeli macie jeszcze wątpliwości, który okres jest reprezentowany przez poszczególne zdania, zerknijcie na konstrukcje przedstawione w pierwszej części tego artykułu!
If John came, I would be very glad. - Jeśli John przyjdzie, byłbym bardzo zadowolony.
Unless you tell him what you did, you will get scolded. - Jeżeli nie powiesz mu co zrobiłaś, dostaniesz naganę.
If Steve had launched his project earlier, it would have been a gold mine. - Gdyby Steve wypuścił swój projekt wcześniej, byłby on żyłą złota.
If you touch fire, you get burnt. - Jeżeli dotkniesz ognia, oparzysz się.
If Tanner had listened to me, she would have been happy. - Gdyby Tanner się mnie posłuchała, byłaby szczęśliwa.
Zapraszamy do zapoznania się z innymi konstrukcjami gramatycznymi języka angielskiego. Znajdziesz je w dziale GRAMATYKA.
Dobra strona ;).
bardzo fajna strona, mam jutro z tego sprawdzian i to mi mega pomaga :)
bardzo przejrzyście napisany konspekt, pomocny
