Gramatyka angielska: can't help doing / can't help but do

Język angielski i język polski cechują się licznymi konstrukcjami gramatycznymi. Jedną z rzadziej używanych konstrukcji języka angielskiego jest can't help, którą możemy dokończyć na dwa sposoby – can't help doing lub can't help but do. Zapoznajmy się z każdą z nich.

Bartek Gratka

GRAMATYKA

Konstrukcje can't help, które w języku angielskim spotykamy sporadycznie, są ciekawymi i użytecznymi konstrukcjami, które tworzymy na dwa sposoby – can't help doing (something) oraz can't help but do (something). Dowiedzmy się, co one znaczą, oraz kiedy i w jaki sposób należy ich używać.

Can't help doing (something)

Forma can't help doing something oznacza „nie móc nic poradzić na robienie czegoś”, „nie móc się powstrzymać przed robieniem czegoś”. Jest to bardzo ciekawa konstrukcja, którą używamy podobnie jak w języku polskim – w przypadku, kiedy chcemy wyrazić brak umiejętności, by nad czymś zapanować.

Zwróćmy uwagę na charakterystyczną budowę tej konstrukcji:

Podmiot + can't help + czasownik + ing + reszta zdania
I can't help eating chocolate. - Nie mogę się powstrzymać przed jedzeniem czekolady.
Josh can't help glancing at her. - Josh nie może się powstrzymać przed spoglądaniem na nią.
Jessie can't help biting her nails. - Jessie nie może się powstrzymać przed obgryzaniem paznokci.

Mówiąc o przeszłości, formę can't zamienimy na couldn't:

Mark couldn't help trying the sauce. - Mark nie mógł się powstrzymać przed spróbowaniem sosu.

Can't help but do (something)

Forma can't help but do something jest bliźniaczą formą can't help doing something o takim samym znaczeniu. Jak widzimy, dochodzi do pewnej różnicy w konstrukcji wspomnianej formy:

Podmiot + can't help + but + czasownik w podstawowej formie + reszta zdania
I can't help but go to the club. - Nie mogę się powstrzymać przed pójściem do klubu.
Richie can't help but always be late. - Richie nie może nic poradzić na spóźnianie się.
Mary can't help but oversalt a soup. - Mary nie może nic poradzić na przesalanie zupy.

Podobnie jak w formie can't help doing something, również w tym przypadku forma przeszła wymaga zmiany czasownika can't na couldn't:

I couldn't help but cry. - Nie mogłam powstrzymać się od łez.

Zapraszamy również do zapoznania się z konstrukcją can't stand doing (something).