Fonetyka angielska – uczymy się wymowy w języku angielskim

Poprawna wymowa w języku angielskim to klucz do bezproblemowej komunikacji z osobami posługującymi się tym językiem. Fonetyka odgrywa w procesie nauki wymowy pierwszoplanową rolę. Poznaj poprawną wymowę w języku angielskim.

Poprawna wymowa w języku angielskim to klucz do bezproblemowej komunikacji z osobami posługującymi się tym językiem. Fonetyka języka angielskiego pomoże nam zapoznać się z prawidłową wymową poszczególnych wyrazów i fraz, przez co nasza mowa stanie się nie tylko łatwa do zrozumienia, ale i bardziej płynna. Zapoznajmy się z fonetyką angielska. Zapraszamy!

Fonetyka angielska

Fonetyka angielska to niewątpliwie jeden z aspektów, jakie uczący się języka angielskiego powinien opanować, by być w stanie porozumiewać się w tym języku. Niestety, w konwencjonalnym procesie nauki języka angielskiego, tj. w szkołach na wszystkich poziomach, z wyjątkiem szkolnictwa na poziomie C1 i wyżej, nie kładzie się wystarczającego nacisku na ten aspekt – zamiast wymowy, dużo, a wręcz za dużo czasu poświęca się na naukę słownictwa i gramatyki. Jak na ironię, te dwa aspekty są jednocześnie bardzo często zaniedbywane poprzez nieodpowiedni sposób nauki.

W tym artykule zapoznacie się z fonetyką angielską, ucząc się poprawnej wymowy i akcentu. Zaczynajmy!

Fonetyka

Czym jest fonetyka? Jest to dział lingwistyki, który zajmuje się badaniem dźwięków występujących w ludzkiej mowie. Do tego działu zaliczamy również akcent, o którym dowiecie się więcej w dalszej części tego artykułu. Na początek nauczmy się transkrypcji fonetycznej w języku angielskim.

Transkrypcja fonetyczna

Poniżej znajdziecie listę samogłosek (vowels), dwugłosek (diphtongs) i spółgłosek (consonants) występujących w języku angielskim wraz z ich poprawną wymową. Ponadto, znak ' oznacza miejsce, w którym pada akcent.

Uwaga! Poniższa wymowa dotyczy brytyjskiej odmiany języka angielskiego.

Samogłoski (vowels)

Krótkie

/ʌ/	short a	cup	[kʌp]	„kap”
/æ/	ash sound	tap	[tæp]	„tap”
/e/	e sound	pet	[pet]	„pet”
/ə/	schwa	annoy	[ə'nɔɪ]	„enoj”
/ɪ /	short i	tip	[tɪp]	„tip”
/i/	i sound	merry	[ˈmɛri]	„meri”
/ɒ/	short o	got	[gɒt]	„got”
/ʊ/	short u	wood<	[wʊd]	„łud”

Uwagi: ash shound /æ/ powstaje poprzez wymowę samogłoski a z szeroko otwartymi ustami. W efekcie otrzymujemy dźwięk pomiędzy „a” i „e”;

schwa /ə/ to bardzo krótkie e, którego wymowa trwa ułamek sekundy.

Długie

Samogłoski długie oznacza się dwukropkiem – jest to znak, że dźwięk zostaje wydłużony. Jest to charakterystyczny zabieg dla brytyjskiej odmiany języka angielskiego, szczególnie, jeśli po samogłosce znajduje się r, którego w brytyjskim angielskim praktycznie nie uświadczymy w wymowie.

/ɑː/	long a	ark	[ɑːk]	„aak”
/ɜː/	long schwa	herd	[hɜːd]	„heed”
/iː/	long i	knee	[niː]	„nii”
/ɔː/	long o	call	[kɔːl]	„kool”
/uː/	long u	nude	[njuːd]	„njuud”

Dwugłoski (diphtongs)

/eɪ/	diphtong /eɪ/	day	[deɪ]	„dej”
/ɔɪ/	diphtong /ɔɪ/	soy	[ˈsɔɪ]	„soj”
/əʊ/	diphtong /əʊ/	no	[nəʊ]	„neł”
/aɪ/	diphtong /aɪ/	hi	[haɪ]	„haj”
/aʊ/	diphtong /aʊ/	cow	[kaʊ]	„kał”
/ɪə/	diphtong /ɪə/	tear	[tɪə]	„tije”
/ʊə/	diphtong /ʊə/	tour	[tʊə]	„tułe”
/eə/	diphtong /eə/	pear	[peə]	„pee”

Spółgłoski (consonants)

/b/	consonant /b/	bat	[bæt]	„bat”
/d/	consonant /d/	door	[dɔː]	„doo”
/f/	consonant /f/	floor	[flɔː]	„floo”
/g/	consonant /g/	goose	[guːs]	„guus”
/h/	consonant /h/	hey	[heɪ]	„hej”
/j/	consonant /j/	yak	[jæk]	„jak”
/k/	consonant /k/	cup	[ˈkæp]	„kap”
/l/	consonant /l/	leaf	[liːf]	„liif”
/m/	consonant /m/	mood	[muːd]	„muud”
/n/	consonant /n/	new	[njuː]	„njuu”
/p/	consonant /p/	pan	[pæn]	„pan”
/r/	consonant /r/	raw	[rɔː]	„roł”
/s/	consonant /s/	star	[stɑː]	„staa”
/t/	consonant /t/	take	[teɪk]	„tejk”
/v/	consonant /v/	vowel	[ˈvaʊəl]	„wałel”
/w/	consonant /w/	window	[ˈwɪndəʊ]	„łindoł”
/z/	consonant /z/	crazy	[ˈkreɪzi]	„krejzi”
/ŋ/	consonant /ŋ/	bring	[brɪŋ]	„brinj”
/ʃ/	consonant /ʃ/	shake	[ʃeɪk]	„szejk”
/ʧ/	consonant /ʧ/	chip	[ʧɪp]	„czip”
/θ/	consonant /θ/	think	[θɪŋk]	„thinjk”
/ð/	consonant /ð/	that	[ðæt]	„wat”
/ʒ/	consonant /ʒ/	measure	[ˈmɛʒə]	„meże”
/ʤ/	consonant /ʤ/	barge	[bɑːʤ]	„baadż”

Uwagi: dźwięk /θ/ powstaje poprzez ułożenie języka za górnymi zębami i stopniowym jego opuszczeniu podczas emisji dźwięku. W rezultacie powinniście usłyszeć dźwięk podobny do „f”, jednak nieco wyższy i „cieńszy";

/ð/ otrzymamy poprzez poprowadzenie języka do pozycji, w której dotyka podstaw górnych zębów i opuszczeniu go podczas emisji dźwięku. W rezultacie powinniście usłyszeć dźwięk podobny do /θ/, tylko odrobinę „grubszy".

Aspiracja

W języku angielskim, przy wymowie spółgłosek p, t, k występuje zjawisko, które nazywamy aspiracją. Jest to dodatkowe wypuszczenie powietrza podczas emisji dźwięku.

P

Aby poprawnie wypowiedzieć „p” z aspiracją, należy delikatnie zawinąć wargi, po czym wymówić spółgłoskę „p”. W rezultacie powinniśmy usłyszeć nie tylko tę spółgłoskę, ale również dźwięk powietrza, które zostaje lekko „wystrzelone” z naszych ust.

T

Wymowa spółgłoski „t” z aspiracją odbywa się poprzez dotknięcie językiem przedniej części górnego podniebienia i nagłym opuszczeniu go w trakcie wymowy tej spółgłoski. Efekt powinien być podobny do spółgłoski „p” – słyszymy lekkie „uderzenie” powietrza wraz ze spółgłoską „t”, której dźwięk z aspiracją przypomina „c”.

K

W przypadku spółgłoski „k”, kładziemy język na dolnym podniebieniu, a w trakcie wymowy tej spółgłoski, otwieramy lekko usta w płaszczyźnie pionowej, czemu powinien towarzyszyć lekki „strzał” powietrza.

Jak sprawdzić, czy prawidłowo wykonujemy aspirację? Zróbmy bardzo prosty eksperyment – weźmy kartkę papieru i trzymajmy ją blisko przed naszymi ustami. Jeżeli aspiracja jest wykonana prawidłowo, kartka powinna się poruszyć pod wpływem wydostającego się z naszych ust powietrza. Jeżeli takiego efektu nie widzimy, musimy jeszcze trochę poćwiczyć.

Akcent

Akcent w języku angielskim jest swobodny – może pojawić się w różnych częściach wyrazu. Jak zatem rozstrzygnąć, gdzie należy go położyć? Zapis fonetyczny wyrazu jasno o tym mówi, lecz jeżeli nie mamy wglądu do takiego szczegółu, musimy zdać się na naszą pamięć – jak takie słowo jest wymawiane. Jest jednak kilka reguł, które mogą nam pomóc w poprawnym akcentowaniu wyrazów.

W przypadku rzeczowników złożonych, akcent najczęściej pada na pierwszy wyraz, np.

moonlighting [ˈmuːnlaɪtɪŋ]
newspaper [ˈnjuːzˌpeɪpə]
housework [ˈhaʊswɜːk]

W wyrazach dłuższych pojawia się czasami akcent poboczny, który w transkrypcji fonetycznej opisany jest przecinkiem, np.

unbelievable [ˌʌnbɪˈliːvəbl]
gramophone [ˈgræməˌfəʊn]
subsidiary [ˌsəbˈsɪdjəri]

Możemy również spotkać się z tak zwanym akcentem chwiejnym, który pojawia się w różnych częściach wyrazu – jest kilka możliwości na jego akcentowanie, np.

interesting [ˈɪntrɪstɪŋ] lub [ɪntˈrɪstɪŋ]

Akcent zdaniowy

Akcent zdaniowy w języku angielskim jest zależny od sensu, jaki chcemy zdaniu nadać. Akcentujemy wyraz, na który chcemy zwrócić uwagę słuchacza bądź naszego rozmówcy. W poniższych przykładach akcentowany wyraz napisany jest wielkimi literami.

Jeżeli chcemy zachować neutralność, w zdaniach w języku angielskim akcentujemy najczęściej ostatni wyraz.

Poznajmy również różnice, jakie występują pomiędzy brytyjską odmianą języka angielskiego a jej amerykańskim odpowiednikiem.